Dit is waarom Oscar van Gelderen 'De vogels' van Tarjei Vesaas wilde uitgeven

*

Beste lezer,

Als uitgever ben ik altijd zeer gespitst op tips van auteurs (zoals galeriehouders naar hun kunstenaars luisteren, en platenbazen naar hun muzikanten). Zij hebben vaak de beste neus voor kwaliteit, en wanneer de uitgever kansen ziet die kwaliteit te koppelen aan verkoopmogelijkheden – lees: de inhoud kan verzilveren – dan gaat ons hart stromen, van verwachting, van geluk.

Een van mijn favoriete rubrieken is om die reden 'By the Book' in The New York Times, waarin auteurs aan het woord komen over boeken die beslissend waren in hun leven, maar ook vertellen wat op hun nachtkastje ligt. Soms lees ik de rubriek instemmend (bij Anthony Bourdain kwam het halve Lebowskifonds voorbij), soms vluchtig, maar toch altijd met een schuin oog: mis ik iets, heb ik over iets heen gelezen, is me iets ontgaan? Wat weet ik niet? Heel veel, zo blijkt maar al te vaak.

Karl Ove Knausgård is niet alleen een auteur die ik graag lees, maar wiens smaak ik op voorhand vertrouw: zijn eigen uitgeverij (Pelikanen, door hem in 2010 opgericht) nam in 2013 contact met ons op in verband met Stoner, van John Williams: Knaus had het boek ooit gelezen, was fan, maar had er verder geen werk van gemaakt, nu was het een succes, wat adviseerden wij hen qua bieden op de Noorse vertaalrechten van het boek? Ons antwoord: zoveel mogelijk. Dat deed men niet, Cappelen Damm kocht de rechten, en verkocht 100.000 exemplaren in Noorwegen.

Wel kocht Pelikanen op ons advies The Lost Weekend van Charles Jackson, de ultieme drankroman, in 1944 in de USA verschenen. Ik vrees dat ze er geen 100.000 van hebben verkocht.

Wel kwam ik door Knausgård op het spoor van twee andere classics. Een vertaalster tipte me over een door hem bewonderd boek: Haervaerk oftewel Vernieling, van Tom Kristensen, een Deense roman uit 1930, waarin een literair criticus ten onder gaat aan een mengsel van alcohol en gebrek aan liefde. Wij vertaalden de roman, die kreeg vijf sterren in de Volkskrant, en inmiddels zijn we co-agent van de roman: we verkochten de Amerikaanse rechten aan New York Review Books, uitgevers van, jawel, Stoner.

Maar in 'By the Book' prees Knausgård een ander boek: De vogels van Tarjei Vesaas. Volgens hem de beste roman die ooit in zijn moedertaal, het Noors, was verschenen. Nooit van gehoord! Geïntrigeerd ging ik op zoek, vond een niet al te beste vertaling die in 1981 bij wijlen Agathon was verschenen en las het boek uiteindelijk in het Engels (de onvolprezen Peter Owen publiceerde het boek in Engeland). We lieten het opnieuw vertalen, voorzagen het van een flitsend en modern omslag (door Bas van Vuurde) en konden al snel een eerste fonkelende recensie (in De Morgen, vier ballen) begroeten.

Wat een boek!

En vooral: wat een stijl!

Wilt u weten waar het over gaat? Dat vertel ik niet. Hooguit dat het feitelijk een liefdesverhaal is, de ultieme broer-zusroman, een verhaal over de clash tussen de binnen- en buitenwereld, de geest en de maatschappij, natuur en stad.

En over vogels gaat.

U kunt zelf de flaptekst lezen, die zegt veel, maar net niet zoveel dat u het boek niet meer zou willen lezen.

Want dat is wat ik u toewens, deze zomer en alle komende zomers: leesplezier.

OvG

N.B. Meer over De vogels lees je hier.