Dagboek uit Zundert
‘In het atelier schilder ik portretten van schrijvers die me de afgelopen jaren hebben ontroerd. Wat deze mensen gemeen hebben met Van Gogh is dat ze hun geboortegrond hebben verlaten. Sommige vanwege hun geloof, andere gestuwd door nieuwsgierigheid, maar allen blijven ze zich in hun werk verhouden tot de plek waar ze vandaan komen.
Volgens kunstenaar en schrijver Jonah Falke sloop de levenslust pas in Van Goghs werk toen hij naar elders vertrok. ‘Je verplaatsen – om tot iets anders te komen – lijkt me net zo natuurlijk als de zon die in het oosten opkomt en in het westen ondergaat.’
Hoe zijn werk ook veranderde, Van Gogh is nooit helemaal losgekomen van zijn geboortegrond. Vlak voor zijn dood, na jarenlang verblijf in wereldsteden, schrijft hij zijn moeder: ‘Ik ben er toch als een boer uit Zundert uit blijven zien. Ik verbeeld me soms ook dat ik zo gevoel en denk. Alleen zijn de boeren van meer nut in de wereld.’
In 2016 schreef Jonah Falke een roman – Bontebrug – over een jongen die het Achterhoekse platteland verruilt voor Amsterdam om schilder te worden. Ook deze jongen komt niet los van zijn ‘heimat’. Hij voelt zich in de stad ontheemd en meer verwant met de mensen uit het dorp van herkomst.
Aangezien Falke zich de laatste jaren meer richt op het schrijven, leek het hem verstandig om het schrijven in Zundert niet te vergeten, maar het juist te gebruiken. Dit dagboek is het resultaat. De schrijver lijkt soms tegen wil en dank schilder te zijn, geeft de lezer een inkijkje in een moeizaam maakproces en raakt bevriend met de plaatselijke dakloze Joke, die hem heilig verklaart. Elke dag schrijft hij – net als Van Gogh aan zijn broer – over het schilderen, het dagelijks leven in Zundert en de chaos in de rest van de wereld.
*
Dagboek uit Zundert is nu verkrijgbaar en mede mogelijk gemaakt is door Uitgeverij Fagus, het Van GoghHuis in Zundert, Joris Geurts, Ron Dirven, Peter van Tuijl, Thomas Quartier, Joke en Saskia Veen.
Lees ook Jonah’s interview met HP/De Tijd, het artikel over zijn tijd in Zunder op SeeAllThis en het artikel in Witte Rook.
